Wannes Van de Velde is overleden. Ik kende zijn muziek niet bijzonder goed maar hij blijft in mijn herinnering door de vertolking van zijn lied "Ik wil deze nacht in de straten verdwalen" dat het muzikaal motto was van de film "Home Sweet Home" uit 1973.
www.youtube.com/watch?v=Zsz2zWSg6X4
Deze film verhaalt de opstand van een gemeenschap van oudjes in een bejaardenhome tegen de vernederende wijze waarop ze behandeld worden. Ik schreef daaromtrent onderstaande tekst die deze of volgende week als lezersbrief zal verschijnen in het weekblad Solidair.
www.youtube.com/watch?v=Zsz2zWSg6X4
Deze film verhaalt de opstand van een gemeenschap van oudjes in een bejaardenhome tegen de vernederende wijze waarop ze behandeld worden. Ik schreef daaromtrent onderstaande tekst die deze of volgende week als lezersbrief zal verschijnen in het weekblad Solidair.
* * *
Home Sweet Home!
Betutteling bejaarden schaadt hun gezondheid
Naar aanleiding van het overlijden van Wannes Van de Velde heb ik nog eens de film « Home Sweet Home » uit 1973 herbekeken op dvd. Zijn wellicht meest bekende lied « Ik wil deze nacht in de straten verdwalen » speelt in deze film immers een soort « hoofdrol ». Een maand geleden had ik de film ook al eens herbekeken. Toen raakten de resultaten bekend van een Amerikaanse studie waaruit bleek dat oudere mensen en bejaarden die in een tehuis door het personeel als kleuters worden behandeld en worden betutteld, daarvan de negatieve gevolgen ondervinden op het vlak van hun gezondheid, ook de lichamelijke gezondheid. Iedereen zal wel aanvoelen dat vernederingen en de wijze waarop ouderen in tehuizen dikwijls (en zelfs veelal) behandeld worden als mensen die totaal afgeschreven zijn, voortdurend in het oog worden gehouden en niets meer zelfstandig mogen doen, niet goed kunnen zijn voor hun welzijn. Soms worden mensen als straf zelfs in hun kamer opgesloten wanneer ze iets doen dat het verzorgend personeel niet bevalt. Maar ook banaal lijkende “details” kunnen verregaande gevolgen hebben. Zo hebben veel verpleegkundigen en andere personeelsleden in bejaardentehuizen de gewoonte de bewoners met verkleinwoordjes aan te spreken. Iemand die Maria noemt wordt bv. aangesproken als “Mariaatje!” (“Mariaatje, ge moogt dat niet doen, hé Mariaatje!”). Uit de Amerikaanse studie blijkt dat dit soort gewoontes er dikwijls toe leiden dat de rusthuisbewoners zichzelf gaan ervaren als minderwaardige mensen, maar ook dat ze duidelijke sporen nalaten op de lichamelijke gesteldheid van de bewoners en de vatbaarheid voor ziektes verhogen of bestaande aandoeningen verergeren.
Anno 2008 komen ook in België oudere mensen die hun leven lang hard hebben gewerkt en het beste van zichzelf hebben gegeven als bijdrage aan de samenleving, meer dan dikwijls terecht in rusthuizen die gemanaged worden als waren het gevangenissen. Bejaardenhuizen zijn al te veel inderdaad privé-ondernemingen waarbij de directie in de eerste plaats winst wil maken, net zoals een andere werkgever in de industrie of in de dienstensector. De kosten en investeringen worden dan bijvoorbeeld gedrukt door de rusthuisbewoners zo weinig mogelijk vrijheid te gunnen: iedereen moet op hetzelfde uur opstaan, op hetzelfde uur eten, op hetzelfde uur gaan slapen, veel bewoners mogen niet op hun eentje gaan wandelen, de bewoners moeten zoveel mogelijk allemaal samen in de “living” zitten, enz. Het komt ook voor dat de kinderen van de bejaarden medeplichtig zijn aan deze betutteling en vernederingen: zonen en dochters zijn bijvoorbeeld soms bang dat hun alleenstaande vader of moeder in het rusthuis een nieuwe relatie zal aanknopen met een andere bewoner en een deel van zijn of haar nalatenschap zou durven overmaken aan die nieuwe partner, waarbij de kinderen dus een deel van de erfenis zouden verliezen! Zij vragen dan aan de directie of het personeel dat ze hun ouder extra in het oog zouden houden en zekere zaken zouden verbieden, desnoods met geweld.
Het is dit jaar net 35 jaar geleden (1973) dat de Belgische succesfilm “Home Sweet Home” verscheen van de Franstalige regisseur Benoît Lamy. En dit jaar in april stierf ook deze regisseur: hij werd, 62 jaar oud, bij een uit de hand gelopen ruzie door zijn homoseksuele partner dood geslagen.
In de film, die een 40-tal internationale prijzen kreeg, komen de bewoners van een Brussels rusthuis in opstand tegen de betutteling en het dictatoriaal levensregime dat hun opgelegd wordt door de directrice (gespeeld door de ook nog niet zo lang geleden overleden actrice Ann Petersen, “Florke” in de succesvolle VRT-serie “Thuis”!). Het succes van de film is vooral te danken aan het gegeven dat de regisseur zijn aanklacht tegen de wanpraktijken in rusthuizen in de vorm van een bijzonder komische film heeft gegoten. Wannes Van de Velde’s liedje "Ik wil deze nacht in de straten verdwalen” is ook in de eerste plaats via deze film “Home Sweet Home” zo bekend geworden. De film eindigt (ondanks een aantal dramatische incidenten) heel optimistisch en vrolijk, in de sfeer van Mei 68 eigenlijk (de film is tenslotte in die jaren gemaakt): de bewoners winnen na bikkelharde goed georganiseerde acties hun strijd tegen het verbond van de directrice en de lokale politie en nemen via een soort "Sovjet", een bewonersraad, het beheer van het home over. Doorheen hun strijd ontpoppen de bewoners zich ook van halfdementen tot bijzonder levenslustige oudjes.
Het deed me erg deugd deze film nog eens herbekeken te hebben op dvd. En bij de 35-ste verjaardag van het uitbrengen van de film te bedenken dat er nog veel kan en moet gebeuren om te zorgen dat onze arbeiders en bedienden en allen die zich tijdens hun leven naar best vermogen hebben ingezet, die op hun oude dag niet meer helemaal zelfredzaam zijn of dit niet elke dag meer zijn en daarom best in een rusthuis wonen, met behoud van de volle menselijke waardigheid behandeld worden. De welverdiende rust na een leven van arbeid (waarbij men al bron van kapitalistische winst was) betekent niet dat men als ouder niets meer kan en als een kleuter moet ingeperkt worden. En in ieder geval verdienen bejaarden beter dan ook in hun laatste levensjaren nog eens bron van winst te moeten zijn!
Betutteling bejaarden schaadt hun gezondheid
Naar aanleiding van het overlijden van Wannes Van de Velde heb ik nog eens de film « Home Sweet Home » uit 1973 herbekeken op dvd. Zijn wellicht meest bekende lied « Ik wil deze nacht in de straten verdwalen » speelt in deze film immers een soort « hoofdrol ». Een maand geleden had ik de film ook al eens herbekeken. Toen raakten de resultaten bekend van een Amerikaanse studie waaruit bleek dat oudere mensen en bejaarden die in een tehuis door het personeel als kleuters worden behandeld en worden betutteld, daarvan de negatieve gevolgen ondervinden op het vlak van hun gezondheid, ook de lichamelijke gezondheid. Iedereen zal wel aanvoelen dat vernederingen en de wijze waarop ouderen in tehuizen dikwijls (en zelfs veelal) behandeld worden als mensen die totaal afgeschreven zijn, voortdurend in het oog worden gehouden en niets meer zelfstandig mogen doen, niet goed kunnen zijn voor hun welzijn. Soms worden mensen als straf zelfs in hun kamer opgesloten wanneer ze iets doen dat het verzorgend personeel niet bevalt. Maar ook banaal lijkende “details” kunnen verregaande gevolgen hebben. Zo hebben veel verpleegkundigen en andere personeelsleden in bejaardentehuizen de gewoonte de bewoners met verkleinwoordjes aan te spreken. Iemand die Maria noemt wordt bv. aangesproken als “Mariaatje!” (“Mariaatje, ge moogt dat niet doen, hé Mariaatje!”). Uit de Amerikaanse studie blijkt dat dit soort gewoontes er dikwijls toe leiden dat de rusthuisbewoners zichzelf gaan ervaren als minderwaardige mensen, maar ook dat ze duidelijke sporen nalaten op de lichamelijke gesteldheid van de bewoners en de vatbaarheid voor ziektes verhogen of bestaande aandoeningen verergeren.
Anno 2008 komen ook in België oudere mensen die hun leven lang hard hebben gewerkt en het beste van zichzelf hebben gegeven als bijdrage aan de samenleving, meer dan dikwijls terecht in rusthuizen die gemanaged worden als waren het gevangenissen. Bejaardenhuizen zijn al te veel inderdaad privé-ondernemingen waarbij de directie in de eerste plaats winst wil maken, net zoals een andere werkgever in de industrie of in de dienstensector. De kosten en investeringen worden dan bijvoorbeeld gedrukt door de rusthuisbewoners zo weinig mogelijk vrijheid te gunnen: iedereen moet op hetzelfde uur opstaan, op hetzelfde uur eten, op hetzelfde uur gaan slapen, veel bewoners mogen niet op hun eentje gaan wandelen, de bewoners moeten zoveel mogelijk allemaal samen in de “living” zitten, enz. Het komt ook voor dat de kinderen van de bejaarden medeplichtig zijn aan deze betutteling en vernederingen: zonen en dochters zijn bijvoorbeeld soms bang dat hun alleenstaande vader of moeder in het rusthuis een nieuwe relatie zal aanknopen met een andere bewoner en een deel van zijn of haar nalatenschap zou durven overmaken aan die nieuwe partner, waarbij de kinderen dus een deel van de erfenis zouden verliezen! Zij vragen dan aan de directie of het personeel dat ze hun ouder extra in het oog zouden houden en zekere zaken zouden verbieden, desnoods met geweld.
Het is dit jaar net 35 jaar geleden (1973) dat de Belgische succesfilm “Home Sweet Home” verscheen van de Franstalige regisseur Benoît Lamy. En dit jaar in april stierf ook deze regisseur: hij werd, 62 jaar oud, bij een uit de hand gelopen ruzie door zijn homoseksuele partner dood geslagen.
In de film, die een 40-tal internationale prijzen kreeg, komen de bewoners van een Brussels rusthuis in opstand tegen de betutteling en het dictatoriaal levensregime dat hun opgelegd wordt door de directrice (gespeeld door de ook nog niet zo lang geleden overleden actrice Ann Petersen, “Florke” in de succesvolle VRT-serie “Thuis”!). Het succes van de film is vooral te danken aan het gegeven dat de regisseur zijn aanklacht tegen de wanpraktijken in rusthuizen in de vorm van een bijzonder komische film heeft gegoten. Wannes Van de Velde’s liedje "Ik wil deze nacht in de straten verdwalen” is ook in de eerste plaats via deze film “Home Sweet Home” zo bekend geworden. De film eindigt (ondanks een aantal dramatische incidenten) heel optimistisch en vrolijk, in de sfeer van Mei 68 eigenlijk (de film is tenslotte in die jaren gemaakt): de bewoners winnen na bikkelharde goed georganiseerde acties hun strijd tegen het verbond van de directrice en de lokale politie en nemen via een soort "Sovjet", een bewonersraad, het beheer van het home over. Doorheen hun strijd ontpoppen de bewoners zich ook van halfdementen tot bijzonder levenslustige oudjes.
Het deed me erg deugd deze film nog eens herbekeken te hebben op dvd. En bij de 35-ste verjaardag van het uitbrengen van de film te bedenken dat er nog veel kan en moet gebeuren om te zorgen dat onze arbeiders en bedienden en allen die zich tijdens hun leven naar best vermogen hebben ingezet, die op hun oude dag niet meer helemaal zelfredzaam zijn of dit niet elke dag meer zijn en daarom best in een rusthuis wonen, met behoud van de volle menselijke waardigheid behandeld worden. De welverdiende rust na een leven van arbeid (waarbij men al bron van kapitalistische winst was) betekent niet dat men als ouder niets meer kan en als een kleuter moet ingeperkt worden. En in ieder geval verdienen bejaarden beter dan ook in hun laatste levensjaren nog eens bron van winst te moeten zijn!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten