Iets Menselijks is Mij Vreemd.

Het gebeurt niet elke dag dat een mens bedacht wordt met het epitheton "menselijk". Het aantal exemplaren van de soort Homo Sapiens dat "menselijk" is, is blijkbaar bijzonder beperkt; het aantal momenten waarop een mens zich tijdens zijn levensloop "menselijk" gedraagt, is, zo kan ik alleen maar vaststellen, omzeggens verwaarloosbaar. "Menselijk", zo definieert mijn Van Dale (zij het de uitgave van 1967, die ik in die ondertussen godvergeten jaren in de wacht sleepte), staat voor "mens zijnde", "aan de mens eigen". Kortom: de overgrote meerderheid der mensen is niet "menselijk" en op omzeggens alle momenten van ons leven zijn we omzeggens allen dus niet "menselijk".

Wat zijn we op die momenten dan wel ? De mens is uiteraard een raadsel, maar raadselachtige mensen worden nogal eens gemakkelijk "onmenselijk" genoemd. Ik zal er maar mijn hoofd niet over breken waarom Dutroux een onmens was, die toch maar als een mens werd berecht (immers: alle Belgen - alle "onmenselijken" dus - gelijk voor de Wet!).

Het is ook niet meteen duidelijk waarom een bepaald uitzonderlijk persoon (in de wiskundige betekenis van "zelden voorkomend") plots met algemene instemming het woord "menselijk" als een zoetzure saus over zich heen gegoten krijgt. Meestal lijkt hij iets vrouwelijks gedaan te hebben (bv. een man die eens huilt, toont dat hij "ook nog mens is"). Maar doorheen 99% van de tijd die de Geschiedenis bestrijkt, werden vrouwen niet als volwaardige mensen beschouwd en hadden ze geen "mensenrechten". Of de gelauwerde persoon blijkt iets "goddelijks" op zijn geweten te hebben. Maar goden zijn juist de antipoden van ons mensen en zij moeten er ons dagelijks aan herinneren dat we ons als mensen horen te gedragen in plaats van als engelen of duivels. Verder lijkt me, afgaande op dierenprogramma's op tv, dat leeuwen, kangoeroes en termieten nogal wat "menselijkheid" toebedacht wordt, "menselijke" eigenschappen die doorgaans niet ter sprake komen in programma's waar mensen die in vol ornaat optreden, worden gescreend.

Dit jaar 2008 duurt een seconde langer dan de "mensen" oorspronkelijk hadden voorzien. Ik neem me voor die éne seconde "menselijk" te zijn. Daarna kunnen we weer overgaan tot de orde van de dag en gewoon weer zijn, doen en laten zoals het ons belieft. Zonder ons af te vragen tot welke biologische soort we nu precies behoren.